Akragon: van bouwval naar goudmijn

Snelle en dubieuze vastgoedjongens maken van sporttoren een winstobject

Rotterdams Dagblad, 26 juni 2004

Door Tonny Van Der Mee

Nog geen tien jaar geleden was het Akragon het zorgenkind van de gemeente Rotterdam. Sinds de sporttoren aan de Heer Bokelweg is overgeleverd aan de vrije markt van snelle en soms dubieuze vastgoedjongens is het een goudmijn geworden. De arrestatie van vastgoedman Jan-Dirk Paarlberg, samen met compagnon David Beesemer eigenaar van de Euromast, heeft ook de Maasstad wakker geschud. Is de Rotterdamse vastgoedmarkt wel helemaal kosjer?

Aan de Stratumsedijk 16 in Eindhoven, waar zowel de huidige als de vorige eigenaar van het Akragon is gevestigd, zijn ze niet scheutig met informatie over hun nieuwe betonnen troetelkind in Rotterdam. Even raadselachtig als vernuftig is de manier waarop het pand vorig jaar in rap tempo van eigenaar is gewisseld. Maar vooral de enorme geldwinst die met die transacties gepaard is gegaan, wekt verbazing. 'Vreemd en verdacht', zeggen deskundigen uit de vastgoed- en notariswereld.

Het is op het oog een abc'tje dat de betrokken bedrijven miljoenen winst heeft opgeleverd. Op 23 mei 2003 zijn bij dezelfde notaris in tien minuten tijd twee koopaktes ondertekend. Akragon Real Estate -dochter van de Merwede Group van vastgoedmagnaten David Beesemer en Jan-Dirk P., (de laatste werd onlangs in verband met een onderzoek naar de banden van de top van de vastgoedbranche met de onderwereld opgepakt)- verkocht de sporttoren aan Straet Holding B.V. in Eindhoven voor 5,8 miljoen euro. De nieuwe eigenaren, bekende vastgoedbaronnen Harrie van de Moesdijk en Tom Moeskops, verkochten het Akragon voor 13,5 miljoen euro bijna direct door aan de eenmanszaak AllianceIII C.V., vertegenwoordigd door de Stichting Beheer AllianceIII. Deze zijn op hetzelfde adres gevestigd als Straet Holding.

Het zijn bekende namen in de vastgoedwereld. P. werd onlangs door Justitie gearresteerd naar aanleiding van de moord op Willem Endstra, een vastgoedmagnaat die geregeld in verband werd gebracht met de onderwereld. Waarvoor P., inmiddels weer op vrije voeten, werd aangehouden is niet duidelijk. Justitie wil niet zeggen of hij nog als verdachte wordt beschouwd. In Rotterdam rinkelen de bellen. P. is met zijn compagnon Beesemer immers ook in de Maasstad actief: de Euromast, delen van de Lijnbaan, Jungerhans en tot voor kort dus Akragon. Hoe zijn die gefinancierd?

De spectaculaire waardevermeerdering van de sporttoren Akragon roept veel vragen op. Voor antwoorden hoeven we niet in Eindhoven te zijn. Van de Moesdijk, Moeskops en J.W.F.M. Neggers van de Stichting Beheer AllianceIII zijn niet bereikbaar voor commentaar. R.C.H. van den Boomen van AllianceIII laat via zijn secretaresse weten dat hij 'geen interesse' heeft om aan de telefoon te komen.

Een woordvoerder van David Beesemer weet er het fijne niet van. "Dat prijsverschil is in de loop der tijd ontstaan," zegt hij. En over de snelle transacties: "Dat komt wel vaker voor. Het tijdstip waarop de aktes zijn ondertekend hoeft niet overeen te komen met het tijdstip waarop de transacties hebben plaatsgevonden."

Appel en een ei

Het blijft opmerkelijk dat de waarde van het Akragon, dat enkele jaren daarvoor voor een appel en een ei te koop was, in een paar jaar tijd spectaculair is gestegen. Dat had architect Hugh Maaskant toch ook niet kunnen bevroeden toen hij het ontwerp maakte voor de 56 meter hoge sporttoren bij het Hofplein. Een 'raadselachtig' gebouw waar aan het exterieur niet te zien is wat voor activiteiten binnen plaatsvinden.

Met de vestiging van de luxe Cannons Health Club in het pand is dat inmiddels wel duidelijk. In voorgaande jaren maakten sportverenigingen en scholen gebruik van de kleedkamers, sport- en gymzalen en het zwembad in de negen verdiepingen tellende toren. In die periode is het gebouw eigendom van de gemeente Rotterdam. De deelgemeente Noord is een van de belangrijkste huurders.

In de zomer van 1996 wil de deelgemeente het contract echter opzeggen, omdat de huurprijs te hoog wordt. Ook de gemeente ziet in dat Akragon financieel te weinig oplevert. De sporttoren wordt uiteindelijk op de vrije markt gezet. De gemeente wil wel dat de nieuwe eigenaar bij de herontwikkeling de maatschappelijke functie (sport en recreatie) behoudt. Prompt meldt zich een oude bekende: vastgoedman David Beesemer, eigenaar van de Euromast. Een jonge, snelle vent, van huis uit jurist, die volgens maandblad Quote streng let op zijn gezondheid en bezeten is van vechtsporten. Hij wordt door collega's omschreven als een gedecideerde, welbespraakte, slimme en correcte man, die op een snelle manier veel winst wil maken.

Naar verluidt koopt zijn buitenreclamebedrijf Mediamax het Akragon op voor het luttele bedrag van zo'n twee miljoen gulden. Beesemer kaapt de toren weg voor de neus van een andere kandidaat, het management- en adviesbureau Semad uit de Achterhoek. Directeur J. Teunissen is in 1997 namelijk eveneens benaderd om de exploitatie van het Akragon op zich te nemen. "We waren er zo enthousiast over dat we het Akragon op korte termijn wilden kopen," zegt Teunissen.

Van de ene op de andere dag krijgt de directeur te horen dat de toren al verkocht is aan Mediamax. Teunissen krijgt ook niet de mogelijkheid om een beter bod te doen, ook al heeft hij al een investeerder voor het project gevonden. De gemeente Rotterdam gaat liever in zee met de bekende Beesemer.

Als doekje voor het bloeden wordt Teunissen in september 1997 door Beesemer uitgenodigd voor een 'vrijblijvend orienterend gesprek' over de exploitatie van het gebouw. Semad maakt plannen, tekent een intentie-overeenkomst maar neemt daarin wel een ontbindende factor mocht de financiering niet rond komen.

De interne bouwkundige aanpassingen van het verouderde pand gaan zeker 1,5 miljoen gulden kosten. Teunissen: "Het was niet verantwoord was om zo'n grote investering te doen. Ook financierders waren niet bereid er zoveel geld in te stoppen."

Semad beroept zich op de ontbindende voorwaarde in het contract. Beesemer is daar -op zijn zachtst gezegd- niet gelukkig mee. Een maandenlange juridische procedure volgt. Beesemer legt een schadeclaim van een miljoen gulden neer bij Semad en probeert zelfs beslag te leggen op het bedrijf. Hij biedt aan om de financiering op zich te nemen, maar Semad gaat daar om prinipiele redenen niet op in.

Het blijft enige tijd stil tot Beesemer maanden later een onverwacht schikkingsvoorstel doet. Voor een extreem laag bedrag dat nog maar een schijntje is van de claim die was ingediend. Teunissen maakt er dankbaar gebruik van.

Achter de schermen wordt in de jaren daarna nagedacht over de herontwikkeling van het Akragon. Sportclubs die ruimtes huren in het gebouw klagen over de forse prijsverhogingen die worden opgelegd. Het wordt zelfs zo gortig dat de deelgemeente Noord, die tot 1 januari 1999 een groot deel van het pand huurde, de huurovereenkomst met Mediamax opzegt en weigert de hoge servicekosten te betalen. Een verbolgen Beesemer dreigt met een rechtszaak wegens wanbetaling.

Veel enthousiasme

Ondertussen komt Beesemer in contact met de gebroeders Willem-Jan en Martijn Stoker van de gelijknamige Rotterdamse sport- en fitnessclub. In 1999 sluiten Stoker en Beesemer een overeenkomst over de exploitatie van het Akragon. Volgens de plannen zal Stoker zes etages huren en de toren ombouwen tot een openbaar complex met fitnesscentrum, horeca, winkels, een multifunctionele ruimte en een sauna. "Er was een mooi plan waar we met veel enthousiasme aan zijn begonnen," zegt Willem-Jan Stoker.

Beesemer toont zich bereid om financieel bij te springen, omdat Stoker de grote verbouwingen niet alleen kan betalen. De plannen zouden 'miljoenen guldens' kosten.

Stoker krijg echter concurrentie uit Bredase hoek. De gebroeders Eric en Rob Driesen uit Breda, zakenpartners van Beesemer, proberen zich in te kopen in het project. De tweeling, die het Mega Sportcentrum in Breda heeft opgezet, zijn geinteresseerd in de exploitatie van het Akragon. Onder de paraplu van hun BV's Brummans en Errovast struinen ze de vastgoedmarkt af op zoek naar interessante projecten en potentiele ontwikkelaars en investeerders. Ze begeven zich ook op de Rotterdamse vastgoedmarkt. "Geld is geen probleem," zeggen ze. Gezellige jongens in snelle auto's, met veel praatjes maar weinig daden, zo is de ervaring van betrokkenen.

Bovendien is de reputatie van de broers dubieus. Ooit waren ze 'scouts' voor Willem Endstra. Ze deelden enige tijd een kantoor met Endstra aan de Stadionweg 1 in het Amsterdamse Oud-Zuid. Toen ze steeds meer voor zichzelf gingen opereren, deden ze meer zaken met de Merwede Group van Beesemer. Die gaf vaak bankgaranties af voor de broers.

Beesemer en Stoker zien het om zakelijke redenen niet zitten met de gebroeders Driesen. Hoe dat is afgehandeld, blijft onduidelijk. Volgens de ene uitleg zijn de broers uitgekocht na een ruzie met Beesemer. Laatstgenoemde heeft later zelf verklaard dat Stoker niet in zee wilde met de Driessens. Beesemer zou al een akkoord hebben gesloten met de broers. Die zouden op hun beurt weer met de gemeente Rotterdam rond de tafel hebben gezeten, twee weken voor ze werden doodgeschoten.

In de tussentijd heeft zich een derde partij gemeld voor het Akragon: Cannons Health Club. Dit beursgenoteerde bedrijf uit Engeland wil het hele project overnemen. Daar kan Beesemer geen 'nee' tegen zeggen. Stoker wordt voor een flink bedrag uitgekocht. "Het was voor alle partijen beter," zegt Stoker. "Beesemer is naar mij altijd zeer correct geweest. Het is een zeer betrouwbare persoon die zijn afspraken nakomt. Hij heeft dit op een goede manier afgehandeld."

Oplichting

Het brein van Beesemer is dan alweer een stap verder. Zijn investeringsproject is met de vestiging van Cannons voltooid. Op 23 mei 2003 verkoopt hij het Akragon aan de Straet Holding B.V. in Eindhoven, het bedrijf van Harrie van de Moesdijk en Tom Moeskops. De twee Brabantse zakenmannen zien we terug in diverse Quote-lijsten van rijke en machtige mannen. Ze zijn 'berucht' in de vastgoedwereld vanwege hun financiele onroerend goed-constructies.

Van de Moesdijk is ooit aangeklaagd wegens oplichting van zijn compagnons Franz Hetzenauer en Rob Romein. Bij een mislukte computerdeal zou hij de twee oprichters van Tulip negen miljoen gulden door de neus hebben geboord.

Van de Moesdijk zien we bij iedere thuiswedstrijd van PSV terug in de skybox van het Philips-stadion. Hij is een van de grootste private investeerders van de club en werpt zich vaak op als aimabele geldschieter die nooit te beroerd is een flinke fooi of donatie te geven. Hij is een vaste bezoeker van charitatieve gala's. Samen met Moeskops -een telg uit een Brabants bouwfamilie met een huis in Monaco en een zilveren Bentley- is hij bezig zijn internationale imperium uit te breiden.

Blijft de vraag open waarom deze puissant rijke vastgoedmannen met een bliksemtransactie en miljoenen winst het Akragon doorverkopen aan een eenmanszaak onder de eigen paraplu, die daarin financieel wordt gesteund door The Governor and Company of the Bank of Scotland. Abc'tjes op de vastgoedmarkt kunnen best 'bonafide' zijn, zeggen deskundigen.

Nog niet zo lang geleden was het Akragon een financieel zorgenkind waar de gemeente van af wilde. Nu huist er een luxe fitnessclub en is de waarde van de sporttoren exorbitant gestegen.; Foto Jaap Rozema/Rotterdams Dagblad