'Er zijn nog veel lege panden'
Het Parool, 28 juni 2012
Door Paul Vugts
Amsterdam - Hoewel het bestand aan kraakpanden in Amsterdam sinds het kraakverbod van honderden is teruggebracht tot zo'n 23, is het kraken absoluut niet dood, zeggen krakers. Zij voorzien een nieuwe kraakgolf.
Amsterdam kan bepaald niet meer doorgaan voor een krakersstad, stelden officier van justitie Otto van der Bijl en politiecommissaris Leen Schaap niet ontevreden vast in deze krant. Naar het gevoel van Schaap, die de ontruimingen leidt, heeft het verzet zich de laatste jaren ontwikkeld van gewelddadig, via 'nostalgisch en symbolisch' tot 'zelfs zielig'.
Met die laatste kwalificatie doelde hij onder meer op het dansje dat sympathisanten vorige week dinsdag deden voor de panden in de Lange Leidsedwarsstraat, die ontruimd werden.
Krakers Nancy, Marc en Sjaak, de gewezen krakers van die panden in de Leidsebuurt die 'vielen' in de voorlopig laatste ontruimingsronde, hebben helemaal niet het idee dat het kraken in de stad op sterven na dood is. Integendeel. "Wij proberen iets belangrijks en sociaals op te zetten, zo'n Leen Schaap breekt dat af en noemt óns zielig," zegt Nancy. "Hij loopt een beetje tof te doen over zijn verharding in naam van die antikraakwet, met zijn megacapaciteit aan zwaarbewapende mobiele eenheid, terwijl dat een doodlopend spoor is."
Marc: "Zielig is de sociaaldemocratie van burgemeester Eberhard van der Laan die mensen op straat gooit. Die is dood, niet wij. Het is cynisch dat de gemeente, politie en justitie zich met de wet in de hand maffiamaatjes tonen van malafide vastgoedbezitters die hun panden laten leegstaan om ermee te speculeren."
Dat een schamele 23 kraakpanden over zijn, kan kloppen, maar dat zegt niets over de nabije toekomst. "We kunnen niet ontkennen dat nog maar weinig kraakpanden over zijn," zegt Marc, "maar ik zie alle voorwaarden voor een nieuwe kraakgolf. Kijk naar Spanje en Ierland, waar zeer repressief tegen krakers wordt opgetreden, maar toch heel veel gekraakt wordt, domweg doordat mensen hun huis uit zijn gegooid. Ik voorspel dat hier in een paar jaar ook een nieuwe generatie opstaat van jonge mensen die pissig zijn."
Nancy: "Het is heus geen hogere wetenschap: er staat heel veel leeg en heel veel mensen hebben een betaalbaar huis nodig. Dus je gaat kraken."
Ze pakt de brief die burgemeester Van der Laan naar de gemeenteraad stuurde over de driehonderd panden die sinds het kraakverbod waren ontruimd. "Hier staat het duidelijk. Bewoond: 17. Winkel of bedrijf: 6. De rest wordt bezet door kraakwachten, wat geen fatsoenlijke bewoning is, of staat leeg. Al die blokken in Amsterdam-West die zijn platgebulldozerd, zijn nu braakliggende terreinen omdat de stadsvernieuwing stil ligt. Van der Laan pronkt met slechts één officiële leegstandsmelding, maar als je goed leest, zie je dat slechts een paar procent van alle ontruimde panden nu deugdelijk in gebruik is!"
"Kraken is een eenvoudige oplossing voor een complex politiek probleem," zegt Marc, die jaren een 'kraakspreekuur' mee bestierde. "Tachtig procent van de gekraakte panden zijn sociale huurwoningen, staat in Van der Laans brief. Daar hadden wij moeten wonen, maar die waren niet voor de minder vermogenden beschikbaar door alle gedoe bij woningcorporaties waarvan de directies hun zakken vullen."
Behalve de veelbesproken woningnood speelt voor de krakers ook de behoefte mee aan plekken in de stad waar creativiteit ruim baan krijgt. "Ze vegen al die sociale plekken van de kaart. Er waren mooie panden waar zonder één cent subsidie iedereen terecht kon voor wat dan ook: een Noors bandje, een podium voor voorstellingen, voor kunst," zegt Nancy. "Sociale ruimtes waar voor weinig geld heel veel kon omdat niemand eraan hoefde te verdienen. Ze maken het allemaal kapot."
"Groningen, Utrecht, Den Haag, Rotterdam: er is geen stad waar die antikraakwet zo rigide wordt nageleefd als Amsterdam," zegt Nancy.
Dat een deel van de kraakbeweging zich heeft laten 'inkapselen' in de zogeheten broedplaatsen, vinden de krakers zonde. "Niet alleen onze manier van wonen, maar de manier waarop we zelf graag onze levens inrichten is gekaapt," zegt Marc.
Waarom de kraakscene zich dan toch heeft laten decimeren, in plaats van in opstand te komen? "Het is erg riskant geworden. Vroeger werd een verfbommetje gezien als ludiek verzet: de straat een beetje kleuren. Nu beschouwen ze het zo'n beetje als een terreurdaad," zegt Nancy. "Je zit twee maanden vast. Leg dat maar uit aan je moeder of je baas. Als kraken je een semester studievertraging kost, gaat het pijn doen."